Od Beboków do Utopców. Potwory ze śląskich podań oraz postaci bajkowe i z bajkowo-historyczne.
i jak zachować się w razie kontaktu z nimi? Zrób tak: paś trzy świnie pod Czantorią. Pozwól jednej się zgubić oraz wpaść do dziury. – Gdy znajdziesz już dziurę, wejdź w nią w celu wyprowadzenia świni. Zobaczysz grotę, w której,…
i jak zachować się w razie kontaktu z owymi? cz.1/2 Bądź ubogim kowalem z przymierającą głodem rodziną: – Przyjdzie do Ciebie wieczorem jakisik Pón i zażąda 300 podków i gwoździ do podkuwania koni. Jak je zrobisz, zaprowadzi Cię do jaskini,…
Ze źródeł historycznych wiemy, że na Śląsku Cieszyńskim pijaństwo długo było poważnym problemem. Walkę z nim toczyły m.in. wyznaniowe ‘ruchy wstrzemięźliwości’. Czy problem ów dotyczył jedynie ludzi? Z historycznych źródeł bajkowych, wiemy, że nie był on obcy także cieszyńskim utopcom.…
Wyjechały na saksy do Rajchu? Albo na zmywak pod Birmingham? Zniknęły, kiedy uregulowano rzeki. Co teraz robią nasze wasermóny? Może topią dalej, tylko gdzie indziej. W dzikich rzekach, dajmy na to, Syberii. A może i nie wyemigrowały. Może tylko cicho…
Cieszyńskie utopce nie chcą, żebyś wiedział o tym zielu! Jeden prosty sposób na bezpieczeństwo: Czym jest tulija? Wszyscy wiemy, co utopiec może. O kilku sposobach na skuteczną obronę przed nim pisałem wcześniej. Jednym z nich był ziele zwane po naszymu…
Słyszymy o tym czasem: zdarza się w dalekich i obcych krajach. Rodzina karze śmiercią za złamanie społecznego tabu. Ofiarami padają zwykle kobiety. Mord honorowy. Okazuje się, że temat nie jest obcy cieszyńskim podaniom. Jeżeli przynosi to komuś ulgę, to zdarzał…
W Polsce Pudzian walczył z Najmanem, a były premier Kazimierz Marcinkiewicz zmierzył się w ringu z Rafałem Collinsem. A co, gdyby stworzyć cieszyńsko-bajkową wersję KSW? Ondraszek vs Janosik? Fajermón vs Utopiec? Byłoby to ciekawe. Na szczęście z naszych bajek znamy…
Jeszcze na początku XX wieku wierzono w nie powszechnie i szczerze. A dziś? Kto ostatnio widział utopca? Co się z nimi stało? Kiedyś żyły w każdej rzeczce i potoczku. Okazuje się, że powodem ich zniknięcia może być ingerencja człowieka w…
Utopce ich nienawidzą! Stosuj je latem. Jak bezpiecznie cieszyć się kąpielami i chronić przed atakiem utopca siebie i swoich bliskich w sezonie wakacyjnym? Babcia zawsze mi powtarzała, że bezpiecznie do wody wejść można dopiero po Nocy Świętojańskiej (23-24.06). Inni twierdzą,…
Jest noc z 31 marca na 1 kwietnia Roku Pańskiego 1715. W świadniowskiej karcznie niedaleko Frydka jest głośno. Zbóje mają gest: leje się wino, pachnie pieczony prosiak, tańcują wiejskie dziewuchy. Nikt nie przeczuwa, że zabawa skończy się przed czasem. Skończy…
Juraj mógłby Ondrzejowi czyścić buty, a jeśi ktoś ma co do tego wątpliwości, to niech rozwieje je nasza infrogafika 😉
Być może wiślańskie bajki o utopcach to wcale nie bajki? „Z topielcem (upiorem) niemal każdy starszy miał już do czynienia” pisał z Wisły w latach osiemdziesiątych XIXw. Hoff. W swoim „Lud Cieszyński. Obraz entograficzny” wrzucił utopce do rozdziału ‘”Przesądy i…
Księża na wszystko mają wyjaśnienie proste i nudne: nocznice – dusze pokutujące, fojermóny – dusze pokutujące nawet utopce – a jakże – dusze pokutujące! Czytam sobie nasze podania stela i co rusz jakiś farorz wyjaśnia tam wiernym, skąd wziął się…
Macie tak, że czegoś Wam trzeba i nagle przybiega ten wysoki facet z płomieniem zamiast głowy? Ja też nie. Kiedyś Fojermóny spotykało się częściej. Teraz już ponoć ich nie ma. Fojermón/Świetlok to cierpiąca dusza kogoś, kto nigdy nikomu nie podziękował.…
Stela! Cóż, przynajmniej te nasze. W szerszej, głównie słowiańskiej, mitologii utopce mają bardziej ponure pochodzenie: utopcem stawał się utopiony człowiek, często samobójca lub nieochrzczone dziecko. Według innych wierzeń, utopce, jako stwory ze świata podziemi, powstały z gliny lub wodnego mułu.…
Czym różni się mora stela od hollywoodzkiego wampira? Jedno i drugie wysysa krew swych ofiar. Jedno i drugie to pomieszanie człowieka z czymś nieludzkim. Istnieje między nimi jednak kilka ważnych różnic: 2. Wampir to były człowiek. Mora to normalnie funkcjonująca…
Ciągle jesteś zmęczona/-y i wyglądasz jakoś chorowicie? Jak pozbyć się MORY? Nie jest to trudne. Musisz tylko nie zasnąć i wyczekać moment, w którym mora się u Ciebie zjawi. Mora, według starych cieszyńskich wierzeń, to coś jakby krwiopijczy duch (żywego!)…
Budzisz się zmęczona/-y? Na nic nie masz siły? Sprawdź czy nie dręczy Cię cieszyńska MORA! Mory to jedne z bardziej przykrych potworów występujących na Śląsku, w tym Śląsku Cieszyńskim. Za dnia mory funkcjonują jak każdy z nas. Morą może być…
I co do tego mają Tatarzy? Nazwa Ustronia nie ma nic do ustronności, a ma wiele do palenia stosów trupów. Nazwa Dzięgielówa nie pochodzi zaś od pachnących kwiotków dzięgieli. A za wszystkim stoją tataro-mongołowie. Podobno. Tatarom w roku 1241 nie…
Roku pańskiego 1241 Tatarzy nie zburzyli Cieszyna i nie wyrżnęli jego mieszkańców. To miło z ich strony. Było jednak blisko. W podzięce za ocalenie Cieszniocy postawili drewniany kościółek tam, gdzie stoi teraz Kościół pw. Świętej Trójcy. Jak uszli cało? Według…
