Your blog category
Zaskakujące – nie dzielny Ondraszek, nie gópi Jonek, nie sprytny baca, ani też żaden szewczyk. Straszydła pozbyło się dwunastu śpiących studenciaków. A może straszydło trochę pozbyło się siebie samo. Po kolei: W Polsce na Babiej żyło straszne straszydło. Został by…
Ano, dawno temu rósł tam las, a w lesie ktoś postawił sobie izbę. I od izby wieś nazwano ‘Izdebna’, a potem ‘Istebna’. Prawda? Tak mówią nasze miejscowe podania. Koło izby w lesie ktoś czasem przeszedł, z czasem stała się ona…
Ano, jasne – z przemarszu na Wiedeń w 1683. Prawda? Tylko dlaczego właśnie o niej? Różne wojska latały się przez Śląsk Cieszyński jak tiry przez A4. Tatarzy, Szwedzi, Polacy, Prusacy, Węgrzy, podówczas nasi Czesi i Austriacy… i jeszcze najemnicy różnej…
W tym przypadku nasze stare bajki i podania dobrze odzwierciedlają historię. 1. Co się zgadza: – szańców strzegli wyznaczeni do tego miejscowi chłopi zwani „wybrańcami” – Turcy i wspierający ich Tatarzy stanowili dla Śląska Cieszyńskiego poważne zagrożenie – co najmniej…
Dlaczego zdolny chłopak uczący się na księdza został legendarnym zbójem? Zacznijmy od tego, że sama postać Ondraszka jest prawdziwa. Urodził się on w 1680 w porządnej rodzinie. Był najstarszym synem wójta Janowic k. Frydka. Dlaczego zszedł na złą drogę? Ano,…
Kolejna okazja będzie za rok: Z wielu cieszyńskich bajek wiemy o wielu skarbach ukrytych w cieszyńskiej ziemi. Zwykle jednak dostać się do nich nie można – strzegą ich siły nieczyste! Zwykle – z wyjątkiem Wielkiego Piątku. Na ów dzień siły…
Czy utopca można utopić? A może wysuszyć, jak rozjechaną żabę na asfalcie? Utopiec jest istotą magiczną – ma nadludzką siłę i może zmieniać postać, zamieniając się w niemal dowolne zwierzę. Utopca moża jednak przegnać, pojmać, a nawet zgładzić. O sposobach…
A czy Ryszard Macura był dobrym czy złym burmistrzem? NIE NIE NIE! Błagam, nie odpowiadaj na powyższe pytanie! Próbuję tu prowadzić cywilizowany, apolityczny blog o cieszyńskich bajkach! To pytanie retoryczne. Bo pomyśl: jeśli nie możemy się zgodzić co do włodarzy…
i jak zachować się w razie kontaktu z nimi? Zrób tak: paś trzy świnie pod Czantorią. Pozwól jednej się zgubić oraz wpaść do dziury. – Gdy znajdziesz już dziurę, wejdź w nią w celu wyprowadzenia świni. Zobaczysz grotę, w której,…
i jak zachować się w razie kontaktu z owymi? cz.1/2 Bądź ubogim kowalem z przymierającą głodem rodziną: – Przyjdzie do Ciebie wieczorem jakisik Pón i zażąda 300 podków i gwoździ do podkuwania koni. Jak je zrobisz, zaprowadzi Cię do jaskini,…
Ze źródeł historycznych wiemy, że na Śląsku Cieszyńskim pijaństwo długo było poważnym problemem. Walkę z nim toczyły m.in. wyznaniowe ‘ruchy wstrzemięźliwości’. Czy problem ów dotyczył jedynie ludzi? Z historycznych źródeł bajkowych, wiemy, że nie był on obcy także cieszyńskim utopcom.…
Wyjechały na saksy do Rajchu? Albo na zmywak pod Birmingham? Zniknęły, kiedy uregulowano rzeki. Co teraz robią nasze wasermóny? Może topią dalej, tylko gdzie indziej. W dzikich rzekach, dajmy na to, Syberii. A może i nie wyemigrowały. Może tylko cicho…
Jedyna słuszna mapa Księstwa Cieszyńkiego, ekh, przepraszam, Olzia. Która strona Olzy jest druga? Czym jest “Zaolzie” i jak ma się ono do tajemniczej krainy “Podbeskidzia”? Dzisiaj jakby mniej bajkowowo, ale nie mogłem już dłużej ignorować internetowych sporów pod postami moimi…
Cieszyńskie utopce nie chcą, żebyś wiedział o tym zielu! Jeden prosty sposób na bezpieczeństwo: Czym jest tulija? Wszyscy wiemy, co utopiec może. O kilku sposobach na skuteczną obronę przed nim pisałem wcześniej. Jednym z nich był ziele zwane po naszymu…
Strach rozkopywać. Byli tacy, co próbowali. Szwedzki Kopiec to pamiątka, jedna z wielu na Śląsku Cieszyńskim pozostawiona przez szwedzkie wojsko w czasach wojny trzydziestoletniej. (nie potopu!) Według naszych podań pochowano tam wielu poległych żołnierzy, a być może nawet zmarłego syna…
Słyszymy o tym czasem: zdarza się w dalekich i obcych krajach. Rodzina karze śmiercią za złamanie społecznego tabu. Ofiarami padają zwykle kobiety. Mord honorowy. Okazuje się, że temat nie jest obcy cieszyńskim podaniom. Jeżeli przynosi to komuś ulgę, to zdarzał…
W Polsce Pudzian walczył z Najmanem, a były premier Kazimierz Marcinkiewicz zmierzył się w ringu z Rafałem Collinsem. A co, gdyby stworzyć cieszyńsko-bajkową wersję KSW? Ondraszek vs Janosik? Fajermón vs Utopiec? Byłoby to ciekawe. Na szczęście z naszych bajek znamy…
Cieszyńska bajka z Birmy? A może birmańska bajka z Cieszyna? Wiele z popularnych na Śląsku Cieszyńskim bajek i podań pochodzi prosto stąd. Wiele z nich jest znane w naszej części Europy lub na całym kontynencie: Tomcio Paluch, Muzykanci z Bremy,…
Jeszcze na początku XX wieku wierzono w nie powszechnie i szczerze. A dziś? Kto ostatnio widział utopca? Co się z nimi stało? Kiedyś żyły w każdej rzeczce i potoczku. Okazuje się, że powodem ich zniknięcia może być ingerencja człowieka w…
Wszyscy znają legendę o Cieszyniance. Wielu wie, że nie może ona być w całości prawdą. Ale czy jest stuprocentową bujdą? Otóż wygląda na to, że niekonieczne. Oficjalnie było tak: – W czasie wojny trzydziestoletniej (nie szwedzkiego potopu!) Szwedzi zajęli Cieszyn.…
